Kolarskie ABC: Kategorie wyścigów

Kontynuujemy nasze kolarskie abecadło, czyli cykl tekstów, w którym kompleksowo wytłumaczone zostaną kolejne aspekty naszego ukochanego sportu. Dziś na tapet trafią kategorie wyścigów – terminy World Tour, ProSeries i pokrewne nie będą już miały przed Państwem tajemnic!

Pierwszy artykuł z nowego cyklu Kolarskie ABC dotyczył rankingów i próbował kompleksowo wytłumaczyć jak powstają, do czego służą i jak je interpretować. Tworząc tamten tekst szybko zdałem sobie jednak sprawę, że by stworzyć jasny i przejrzysty przegląd takowych należy pochylić się także nad terminologią używaną w kolarstwie, w tym przede wszystkim tą dotyczącą drużyn i kategorii wyścigów. O ekipach można było przeczytać w drugim z tekstów, teraz zaś pora zająć się kolarskimi imprezami.

Spróbuję tworząc ten artykuł wejść w skórę laika i tłumaczyć kolejne elementy kompleksowo, acz mam świadomość ryzyka, że niektóre sprawy mogę błędnie potraktować jako oczywiste. Z góry zachęcam zatem do śmiałego zadawania pytań – kiedy jak nie pod takim cyklem? Podzielcie się także propozycjami następnych tematów, albowiem choć wypisałem sobie ich dość sporo, to chętnie poznam Waszą opinię.

Kategorie wyścigów – wprowadzenie

W kolarstwie, tak jak w większości sportów zespołowych, istnieje podział na różnej wagi imprezy. Nie jest to jednak system ligowy, wewnątrz których rywalizowałyby poszczególne drużyny, a dużo bardziej skomplikowany układ podzielony na 4 kategorie zmagań. Dodatkowo te nie nazywają się po prostu pierwszą, drugą, trzecią i czwartą kategorią, a mają nieco mylne nazewnictwo. Oto przewodnik po hierarchii, a także tym jakie ekipy mają prawo do udziału w poszczególnych wyścigach.

Kategorie wyścigów – hierarchia

Zarówno męski, jak i kobiecy peleton rywalizuje w imprezach podzielonych na 4 kategorie wewnątrz struktur UCI. Najwyższą i najważniejszą jest World Tour (dla panów) i Women’s World Tour (dla pań). Idąc w dół hierarchii znajdziemy dalej wyścigi ProSeries, pierwszej kategorii oraz drugiej kategorii.

Poza tą czterostopniową drabinką mamy imprezy mistrzowskie – świata, kontynentu czy krajowe, a także Igrzyska Olimpijskie. Istnieje również masa lokalnych wyścigów kolarskich, które funkcjonują poza jurysdykcją Międzynarodowej Unii Kolarskiej – m.in. we Francji, Hiszpanii, Belgii czy Włoszech odbywają się setki, jeśli nie tysiące wyścigów zaliczanych do lokalnych cykli. W Polsce takimi imprezami są np. Puchary Polski.

Kategorie wyścigów – mężczyźni

Choć na początku tekstu wspomniałem, że męska i żeńska hierarchia jest taka sama to wewnątrz niej istnieją dość mocno rozbieżne regulacje. Wynika to z faktu tego, że jak można było przeczytać w poprzednim tekście, panowie mają zespoły podzielone na 3 dywizje, panie zaś na tylko dwie.

Najważniejszymi wyścigami na świecie są imprezy z cyklu World Tour. Choć jest to cykl tylko z nazwy to w ogólności wyścigi te objęte są tymi samymi przepisami. Znajdziemy tu zarówno wielkie toury, monumenty, jak i „mniejsze” imprezy – rozbieżności dotyczą kwestii pobocznych takich jak np. punktacja. Obecna, dla ułatwienia tylko do 10. lokaty, prezentuje się następująco:

Powyżej widzimy, że UCI podzieliło swoje wyścigi World Tour na różne poziomy punktacji, zależnie od ich długości i szeroko rozumianego prestiżu, acz nadal stanowią one w świetle przepisów jedną, najwyższą kategorię.

Na zapleczu World Tour mamy wyścigi ProSeries, niegdyś nazywane „HC”. Kontynuując podróż w stronę coraz mniej ważnych imprez dotrzemy do pierwszej kategorii, która wbrew swojej nazwie jest 3. szczeblem w hierarchii, zaś najniżej w strukturach UCI mamy wyścigi drugiej kategorii. Poniżej w tabelarycznej formie zamieszczam to jakie zespoły mają prawo do startu w poszczególnych męskich wyścigach, z rozgraniczeniem niektórych kategorii na imprezy rozgrywane w Europie oraz poza nią.

Kategorie wyścigów – kobiety

Na panie czekają dokładnie te same kategorie wyścigów co na mężczyzn, a jedyną różnicą jest nazwa najważniejszego cyklu – u pań dołożony jest z przodu epitet, a ten nazywa się oficjalnie Women’s World Tour. Poza tym w hierarchii nie ma żadnych różnic, a wyścigi, w stosunku do męskich, nie mają aż takich podziałów w punktacji.

Zasadnicza różnica dotyczy jednak tego, że żeński peleton posiada jedynie dwie dywizje drużyn, a zatem zupełnie inaczej wygląda dopuszczenie zespołów do wyścigów. To również przedstawione zostanie w formie tabeli:

Kategorie wyścigów w Polsce

W naszym kraju od kilku lat posiadamy imprezy kolarskie wyłącznie dwóch skrajnych kategorii – Tour de Pologne zaliczane jest do World Touru, podczas gdy każdy z pozostałych wyścigów UCI, tak męskich, jak i żeńskich, to wyścigi drugiej kategorii. Ostatni raz imprezą pierwszej kategorii w Polsce był Wyścig Szlakiem Walk Majora Hubala, który swoje istnienie zakończył w 2019 roku.

Kategorie wyścigów – sposób przydzielania

Co roku Międzynarodowa Unia Kolarska ogłasza swój kalendarz, a w nim do wyścigów przypisane są ich kategorie. Istnieją co do tego pewne ograniczenia, szczególnie wobec nowych wyścigów organizowanych przez nowe podmioty.

Wybrane zasady dotyczące przydzielania kategorii wyścigu:

• nowe wyścigi World Tour muszą w przeszłości być imprezami Pro Series bądź być organizowane przez podmiot posiadający w swoim dorobku inne wyścigi tej kategorii
• wyścigi, które dołączyły do męskiego World Touru po 2017 roku nie posiadają obligatoryjnego obowiązku startu World Teamów
• poza wyjątkowymi przypadkami wyścig może awansować o maksymalnie jedną kategorię z roku na rok
• w każdym kraju zorganizowane mogą zostać maksymalnie 3 wyścigi etapowe i 10 wyścigów jednodniowych kategorii Pro Series
• nowy podmiot ma możliwość rejestracji wyłącznie wyścigu drugiej kategorii

Podsumowanie

W tekście pozwoliłem sobie dla zachowania czytelności na ominięcie tematu punktacji wyścigów w poszczególnych kategorii – szczegółowe tabelki rozpoczynają się na 77. stronie przepisów UCI (dostępnych pod tym linkiem). Najważniejszą cechą kolarskiej hierarchii jest bowiem to jakie zespoły muszą, mogą bądź nie mają możliwości pojawić się na starcie, a to zostało zaprezentowane w tabelarycznej formie.

Dotychczasowe teksty w ramach Kolarskiego ABC:

• Rankingi
• Drużyny