Kolarskie ABC: Drużyny

World Tour, World Team, Pro Team, druga dywizja, drużyna kontynentalna, ekipa krajowa, DN1… długo mógłbym wymieniać terminy, którymi określamy rangi zespołów. W drugim Kolarskim ABC pora wytłumaczyć wszystko w tym temacie od A do Z.

Pierwszy artykuł z nowego cyklu Kolarskie ABC dotyczył rankingów i próbował kompleksowo wytłumaczyć jak powstają, do czego służą i jak je interpretować. Tworząc tamten tekst szybko zdałem sobie jednak sprawę, że by stworzyć jasny i przejrzysty przegląd takowych należy pochylić się także nad terminologią używaną w kolarstwie, w tym przede wszystkim tą dotyczącą drużyn. Spróbuję tworząc ten artykuł wejść w skórę laika i tłumaczyć kolejne elementy kompleksowo, acz mam świadomość ryzyka, że niektóre sprawy mogę błędnie potraktować jako oczywiste. Z góry zachęcam zatem do śmiałego zadawania pytań – kiedy jak nie pod takim cyklem? Podzielcie się także propozycjami następnych tematów, albowiem choć wypisałem sobie ich dość sporo to chętnie poznam Waszą opinię.

Drużyny – wprowadzenie

Kolarstwo jako sport mocno się zmieniało na przestrzeni wieków. Zmieniała się zatem struktura peletonu, kategorie zespołów, ich prawa i obowiązki. W poniższym tekście skupię się zatem na tym, co aktualne, opierając się głównie na dokumentach Międzynarodowej Unii Kolarskiej (skrót UCI).

Drużyny – męska hierarchia

UCI dzieli zespoły na 3 poziomy zarejestrowane wewnątrz swoich struktur. Na czele znajdziemy World Teamy, czyli 18 najlepszych zespołów posiadających obowiązek udziału w wyścigach World Tour (z pewnymi wyjątkami, o których następnym razem). Ekipy te posiadają szereg przywilejów i obowiązków dotyczących kalendarza, liczby zatrudnianych zawodników czy minimalnej pensji. Ich licencja przyznawana jest na 3 lata na podstawie kryterium sportowego – rankingu trzyletniego (obecnie 2023-25). Jest to tzw. pierwsza dywizja.

Idąc w dół hierarchii znajdziemy Pro Teamy. Są to ekipy, których prawa i obowiązki są analogicznie nieco mniejsze – niżej wypiszę najważniejsze cechy w formie tabeli. Tu również istnieje minimalna pensja, obowiązek pełnego programu antydopingowego, acz jednocześnie zespoły te by brać udział w najważniejszych wyścigach muszą korzystać z tzw. dzikich kart, których ograniczoną liczbę posiadają do rozdania organizatorzy wyścigów World Tour. To tzw. druga dywizja.

Na dole struktur UCI znajdziemy Continental Team, czyli drużyny kontynentalne. Tu mamy do czynienia z dużo mniejszymi składami i brakiem pensji minimalnej, a kolarze tych ekip nie podlegają aż tak restrykcyjnym przepisom antydopingowym. Zespołów tych nie zobaczymy na starcie największych wyścigów świata z cyklu World Tour. To tzw. trzecia dywizja.

Istnieje także cały szereg zespołów nie zarejestrowanych w szosowych strukturach UCI – są to tzw. grupy krajowe, które w zależności od państwa mogą być szeregowane w różny sposób. W Polsce nie posiadamy dalszych podziałów, ale np. we Francji istnieje DN1, DN2 i DN3, czyli 3 poziomy ekip zarejestrowanych wyłącznie w narodowym związku.

Drużyny męskie – problematyka nazw

Spora osób interesujących się kolarstwem z punktu widzenia teoretyka mylnie używa zamiennie zwrotu „World Tour” i „World Team”. To pierwsze, to nazwa cyklu, drugie zaś jest oficjalnym nazewnictwem zespołów. „Drużyna World Tour” jest jednak jak najbardziej akceptowalnym zwrotem w mowie potocznej i jest to termin w pełni zrozumiały dla praktycznie każdego fana kolarstwa.

Problem zaczyna się z osobami pamiętającymi starsze czasy. World Tour jako cykl powstał bowiem w miejsce Pro Touru, co rodzi dziś konflikt na linii rozróżniania pierwszej i drugiej dywizji.

Drużyny – żeńska hierarchia

Czymże byłyby dokumenty UCI bez wszechobecnego skomplikowania? Podobnie jak w przypadku rankingów, tak i w przypadku zespołów nie można 1:1 przełożyć struktury męskiej na kobiecą. Tu jednak, na szczęście, różnic jest zdecydowanie mniej.

Panie posiadają jedynie 2 dywizje, czyli Women’s World Teamy oraz Women’s Continental Teamy. Pierwsza, w większości tematów, jest analogicznym odpowiednikiem męskich World Teamów, druga zaś odpowiada zespołom kontynentalnym mężczyzn, acz z kilkoma przywilejami – przede wszystkim tym dotyczącym prawa do dzikich kart na największe wyścigi Women’s World Tour.

*nie byłem w stanie znaleźć w dokumentach czy istnieje ograniczenie

Drużyny – opinia

Bardzo popularne w sieci jest oczekiwanie, że polskie zespoły awansują do drugiej dywizji. Co jednak faktycznie daje status Pro Teamu w stosunku do poziomu kontynentalnego? Jedynym przywilejem jest możliwość ubiegania się o dzikie karty, a jeśli takowych się nie otrzyma to pozostają jedynie koszty – począwszy od minimalnej pensji, poprzez wymóg zatrudnienia minimum 20 kolarzy, aż po inne kwestie formalne.

To sprawia, że drugą dywizję w ostatnich latach opuszczały kolejne zespoły z USA, Nowej Zelandii, Danii czy Portugalii czy Kolumbii – jeszcze 5 lat temu Pro Teamów było 25, dziś jest ich 17. Dzikie karty trafiają bowiem tylko do kilku najlepszych zespołów oraz ekip pochodzących z kraju gospodarza wyścigu.

Podsumowanie

Mam nadzieję, że obie tabelki jasno pokazały różnice między poszczególnymi dywizjami. W następnym tekście przyjrzę się kategoriom wyścigów, co jeszcze bardziej powinno wyjaśnić pozostające po tej lekturze znaki zapytania. Jeśli jednak już dziś macie jakieś pytania to śmiało zachęcam do korzystania z opcji komentowania – tak w portalu, jak i w mediach społecznościowych.

Dotychczasowe teksty w ramach Kolarskiego ABC:

• Rankingi